IC Eindhoven – Aken
De ambitie van NS is dat de trein voor kortere internationale reizen de logische eerste keuze is, zeker voor afstanden tot ca. 700 km. Dat draagt bij aan de klimaatdoelstellingen en is goed voor onze economie. Bovendien hebben regionale en lokale overheden, met name in de grensgebieden en de Randstad, wensen op het gebied van internationaal treinverkeer. Een Intercityverbinding naar Aken is een mooie stap in de aansluiting van Nederland op het Duitse HSL-netwerk. De ambitie geldt niet alleen een goede verbinding met Aken en de Duitse HSL, maar komen er ook in Nederland verbindingen bij die nu enkel met een overstap te maken zijn.
NS heeft in de zomer van 2020 aangegeven kansen te zien voor een IC-verbinding tussen Den Haag-Eindhoven-Heerlen-Aachen vanaf 2025. Op voorwaarde van exploitatie, beschikbaarheid van geschikt materieel en infrastructuur.
Het ministerie van IenW heeft in 2020 ProRail gevraagd het voorstel van NS te onderzoeken op haalbaarheid. Het onderzoek van ProRail geeft maart 2021 aan dat er vooral op infrastructuur, een van de belangrijke voorwaarden, nog grote stappen gezet moeten worden voor een directe IC-verbinding en die niet op korte termijn gerealiseerd kunnen worden. De rechtstreekse verbinding kan nog mits er grote infra-investeringen gedaan worden en op een later moment dan in eerste instantie beoogd.
De groei van het spoorvervoer in Zuidoost-Nederland vraagt vanwege de grote onderlinge samenhang om een integrale studie. De integrale studie Emplacement Eindhoven (Toekomstvast Spoor Zuidoost-NL) is in 2022 opgestart om toekomstige opgaven voor (inter)nationaal personen- en goederenvervoer op spoorknopen Eindhoven en Helmond te ondervangen. In opdracht van het ministerie van IenW voert ProRail de integrale studie uit.
Om de mogelijkheden na te gaan om op korte termijn een Intercity verbinding tussen Eindhoven en Aken te laten rijden heeft de provincie Limburg de variant een Intercity in de dagranden en/of weekenden onderzocht. Hieruit blijkt dat de variant van de dagranden en/of weekenden in principe haalbaar is, maar dat zich wel risico’s voordoen op financieel en juridisch vlak. Er is een aanzienlijke financiële bijdrage nodig om de tekorten in de exploitatie af te dekken. Momenteel verkent de provincie Limburg hoe de genoemde risico's beheersbaar te maken zijn. Dit jaar verwacht de staatssecretaris de Tweede Kamer te informeren over de uitkomsten van deze verkenning.
Drielandentrein
Mooi en concreet voorbeeld van een regionaal grensoverschrijdende verbinding is de Drielandentrein; één trein die Aken, Heerlen, Maastricht en Luik met elkaar gaat verbinden. De verbinding tussen Aken, Heerlen en Maastricht is inmiddels gerealiseerd nadat onder andere het spoor tussen Heerlen en Aken is uitgebreid en geëlektrificeerd. Aan de completering van de Drielandentrein wordt door veel partijen hard gewerkt, zowel op technisch vlak als op vraagstukken over veiligheid, ticketing en tarifering. De inzet is om in de december 2023 één keer per uur een directe trein te rijden tussen Luik, Maastricht Heerlen en Aken. De overstap in Maastricht tussen Luik en Aken is daarmee verleden tijd.