Treinmodernisering Haarlem

Is het gebouw dat circulair wordt ontmanteld een rijksmonument?

Nee. Gebouw 20, de voormalige ‘Lichterij’ is een hal uit 1899. Ooit werd het gebouwd om voor het groot onderhoud van stoomlocomotieven de stoomketels van het onderstel te hijsen/te lichten. Zo kwam het gebouw aan zijn naam. Later werden er vooral werkzaamheden uitgevoerd zoals wassen van treinen, hoogspanningstesten en de laatste jaren het repareren van de koppen van treinen na een aanrijding. Het gebouw heeft, ondanks de leeftijd, geen monumentale status en is geen gemeentelijk- of rijksmonument.

Waarom wordt het huidige gebouw niet behouden en gemoderniseerd?

Gebouw 20 verkeert vanwege de leeftijd niet in goede bouwkundige staat en is bovendien niet aan te passen om aan de duurzaamheidsdoelstellingen te kunnen voldoen. Het huidige gebouw is ook niet groot genoeg (zowel in hoogte als in lengte) voor revisies in de toekomst. De techniek van de moderne treinen bevindt zich op het dak van de trein, waarvoor er veilig op hoogte moet worden gewerkt. Daarnaast zijn er speciale hijsvoorzieningen nodig om de draaistellen onder de trein, de zogenaamde Jacobsdraaistellen, te kunnen wisselen.

De eerste trein die ooit reed, kwam die aan in gebouw 20?

Nee. De eerste trein in Nederland reed in 1839 en had zijn eindpunt op het huidige terrein van NS Treinmodernisering, ongeveer waar nu de huidige entree van het terrein aan de Oudeweg ligt. Daar werd in 1839 een houten station geopend ten behoeve van de eerste spoorlijn van Nederland tussen Amsterdam en Haarlem. Bij dit station waren ook al beperkte voorzieningen voor onderhoud en reparatie. Pas later is de centrale onderhoudswerkplaats in gebruik genomen. Het gebouw dat nu circulair wordt ontmanteld, is zo’n 60 jaar na de komst van de eerste trein gebouwd.

Is er een vergunning afgegeven voor de ontmanteling?

Ja. Voorafgaand aan het circulair ontmantelen van gebouw 20 heeft NSTM de daarvoor geldende procedures doorlopen bij gemeente Haarlem en Provincie Noord Holland. De sloopmelding is 15 juni 2021 ingediend bij gemeente Haarlem en 24 juni 2021 goedgekeurd.

Hoe komt de nieuwe hal eruit te zien?

Deze impressie van de hal geeft slechts het ruimtebeslag weer, niet hoe de hal er uiteindelijk exact uit komt te zien. Het gebouw wordt 10,95 meter hoog waarvan de onderste 3 meter voorzien zijn van ramen. De nieuwe hal is ca. 200 meter lang en heeft een meer open uitstraling aan de oostkant. Aan de noordzijde van de hal komen kantoren en aan de zuidzijde komen vier sporen voor schade/herstel werkzaamheden en revisiewerkzaamheden. 

Ervaren de omwonenden hinder van de werkzaamheden?

Tot en met 25 april 2025 wordt op 10 momenten de betonvloeren van de nieuwe treinstellenhal monolitisch afgewerkt. Deze werkzaamheden duren, afhankelijk van de weersomstandigheden, maximaal tot 22.00 uur.

Geluidsberekeningen geven aan dat op 10 meter van de machine de geluidsbelasting 55 dBa kan bedragen. De minimale afstand tot de woningen is 44 meter, daarom is de verwachting dat omwonenden geen geluidshinder zullen ervaren van deze werkzaamheden. Wel kan er mogelijk hinder ontstaan door de verlichting die tot het einde van de werkzaamheden zal branden.

Voor de werkzaamheden is door de Gemeente Haarlem een vergunning verleend.
 

Welke aanpassingen hebben op het rangeerterrein plaatsgevonden? 

Er heeft groot onderhoud plaatsgevonden aan de bestaande sporen. Zo zijn de wissels en de ballast vernieuwd. Ook zijn er vier service-sporen op de plek van gebouw 20 aangelegd. 

Waar worden die service-sporen voor gebruikt? 

De service-sporen worden gebruikt voor klein onderhoud, waarbij de treinen niet persé binnen hoeven te staan.

Wat wordt er bij het spoor aan de vaartzijde geplaatst? 

Langs dit spoor wordt een reinigingsinstallatie voor de bioreactor geplaatst. De bioreactor is een gesloten toiletsysteem waarbij bacteriën meehelpen om de inhoud van de toilettank op te eten. Met de reinigingsinstallatie kan de bioreactor worden afgezogen en omgespoeld.

Hoe komt de nieuwe hal eruit te zien? 

Deze impressie van dit gebouw geeft slechts het ruimtebeslag, niet hoe het gebouw er uiteindelijk exact uit komt te zien. De oppervlakte van het nieuwe gebouw is ongeveer gelijk aan het oude gebouw. In tegenstelling tot de oude situatie zal het nieuwe gebouw dicht op de erfgrens aan de Amsterdamsevaart komen te staan. Dat komt omdat de sporen in de hal inpandig worden gemaakt. 

Is het echt noodzakelijk om bomen te kappen?

Ja. Vanwege de sanering van de bodem zal een deel van de bomen moeten worden gerooid langs de Amsterdamsevaart. Door het afgraven van de grond nabij de bomen wordt de wortelstructuur van de bomen geraakt en kunnen de bomen bij een storm omwaaien richting de Amsterdamsevaart. Waar mogelijk worden bomen behouden door ze te knotten.

Worden de bomen terug geplant?

Ja. Met de gemeente maken wij afspraken over de herplant plicht, die wij zoveel mogelijk op het werkplaatsterrein willen invullen.

Is er ruimte voor vleermuiskasten?

Ja, vleermuiskasten blijven hangen op het NSTM-terrein. Op verzoek van de gemeente hebben we tijdens de sloop van gebouw 20 een tijdelijk onderkomen gezocht voor de vleermuizen. In de nieuwe treinstellenhal en in het gebouw van Revisie Loopwerken komen ook weer vleermuiskasten te hangen. In de gevel van de treinstellenhal worden uitsparingen ingebracht die dienen als vleermuiskasten.

Wordt ook groen/beplanting toegevoegd, wat vanaf de Amsterdamsevaart zichtbaar zal zijn?

Aan de Amsterdamsevaart wordt geen extra groen toegevoegd. De huidige beplanting blijft zoveel mogelijk behouden. Op het NSTM-terrein komt wel veel groen. Zo komt er op een deel van het dak van de nieuwe treinstellenhal een sedumdak.

Is er tijdens de herinrichting van het terrein geluidsoverlast?

De herinrichting kan hinder met zich meebrengen voor de omgeving. Zo zal er meer bouwverkeer zijn van en naar het NSTM terrein. Zo worden er twee nieuwe ingangen vanaf de Amsterdamsevaart aangelegd. Een calamiteiteninrit die ook voor bouwverkeer van de treinstellenhal gebruikt gaat worden en een permanente in- en uitrit voor transporten naar Revisie Loopwerken, het milieuplein en de nieuwe treinstellenhal. Deze ingang krijgt ook officieel een huisnummer, namelijk Amsterdamsevaart 1. Er vinden bouwactiviteiten plaats waar bij zoveel mogelijk overdag tussen 7:00-16:00 uur wordt gewerkt. In een aantal gevallen lopen de werkzaamheden tot 19:00 uur door.

Wat zijn de effecten van het bouw gereed maken van het bouwterrein rondom de treinstellenhal? Wat ondervindt de buurt daarvan?

Voor het aanleggen van de werkputten en de verlaagde vloer in de hal moet de grondwaterstand worden verlaagd. Om dit mogelijk te maken wordt er een bouwkuip gemaakt, waarbinnen al het water wordt weggepompt. Rondom de bouwkuip wordt een damwand aangebracht. Hierbij is gekozen voor extra lange damwanden met een lengte van 12,5 meter te gebruiken, zodat ze aansluiten op een waterdichte grondlaag op ongeveer 12 meter diepte. Hierdoor wordt voorkomen dat de grondwaterspiegel buiten de bouwkuip fluctueert. Het afpompen van water uit de bouwkuip heeft daarmee geen invloed op het grondwaterniveau onder de huizen langs de Amsterdamsevaart. De damwandprofielen worden in de grond geperst om trillingen in de omgeving zoveel mogelijk te voorkomen. 

Op welke wijze komt de fundering van de nieuwe treinstellenhal tot stand?

Bij het bepalen van de heimethode wordt rekening gehouden met omgevingsfactoren. Denk aan de nabijheid van onze sporen en de directe bebouwing, zoals werkplaatsen en woningen. Wij hanteren als uitgangspunt voor de heiwerkzaamheden dat deze trillingarm/trillingvrij moeten worden uitgevoerd. 

Vanaf begin december 2023 is begonnen met het plaatsen van de heipalen. Om trillingen in de omgeving te voorkomen heeft NS gekozen voor een methode waarbij de heipalen in de grond worden geduwd. Een heimachine, met een eigen gewicht van 320 ton, drukt de meer dan 1700 palen hydraulisch in de grond. Dit proces is in mei 2024 afgerond en dan kan begonnen worden met het verlagen van het grondwaterpeil en het afgraven van de grond.

Waarom zijn er trillingsmeters geplaatst op woningen langs de Amsterdamsevaart die in de zone van de toekomstige treinstellenhal staan?

Ontmantelen en bouwen gaan gepaard met mogelijke hinder en dit houden we dan ook nauwlettend in de gaten. Begin maart 2022 zijn er enkele meldingen van schades die mogelijk door de werkzaamheden op het NSTM terrein veroorzaakt zijn , binnengekomen. Om die reden hebben we direct trillingsmeters laten aanbrengen bij meerdere woningen aan de Amsterdamsevaart en worden er sindsdien bouwkundige opnames gemaakt. De trilling metingen laten tot nu zeer lage waarden zien. Daarmee is het niet waarschijnlijk dat eventuele schade het gevolg is van de bouwwerkzaamheden. Uiteindelijk zal bij schade een expert beoordelen of schade veroorzaakt is door de bouwactiviteiten. 

In augustus 2023 is er weer een nieuwe nulmeting gedaan in de ruime zone rondom de toekomstige treinenstellenhal. 

Mocht u zelf overlast ervaren door de werkzaamheden, dan vragen we u hier melding van te maken via nstm.informatie@ns.nl. Dan nemen wij persoonlijk contact met u op.

Vinden de bouwwerkzaamheden ook ’s nachts of in het weekend plaats?

De werkzaamheden worden zoveel mogelijk tussen 7.00 en 16.00 uur uitgevoerd. In een aantal gevallen lopen de werkzaamheden tot 19:00uur door. Soms kan het voorkomen dat er ‘s nachts of in het weekend gewerkt moet worden. Bijvoorbeeld voor werkzaamheden aan de sporen of de hoogspanningskabels. Dat doen we alleen als het echt noodzakelijk is doordat de werkzaamheden niet te combineren zijn met de processen van NSTM.

Komt er een extra inrit aan de Amsterdamse vaart?

Ter hoogte van huisnummer 190 komt de nieuwe calamiteiteningang als vervanging van de huidige calamiteiteningang. Deze ingang zal tijdens de bouw ook worden gebruikt voor bouwtransporten. Nadat de treinstellenhal gereed is, wordt deze ingang alleen nog gebruikt bij calamiteiten aan de oostzijde van het NSTM-terrein.

Er komt ook een nieuwe, permanente, ingang voor NSTM aan de Amsterdamsevaart. Deze toegang wordt aangesloten op het kruispunt Amsterdamsevaart-Nagtzaamstraat en wordt met name gebruikt door vrachtverkeer richting de treinstellenhal, het milieuplein en het Revisie Loopwerkbedrijf. Dit verlicht de drukke en gevaarlijke situatie bij de hoofdingang aan de Oudeweg en maakt het veiliger. 

Wat zijn de gevolgen van de permanente inrit aan de Amsterdamsevaart voor omwonenden?

De nieuwe permanente ingang is in principe alleen bestemd voor vrachtverkeer om materialen aan- of af te voeren bij de treinstellenhal, het milieuplein en het Revisie Loopwerkbedrijf. Daarmee is de ingang niet bestemd voor NSTM werknemers. Het vrachtverkeer komt en gaat dan via dezelfde route op de Amsterdamsevaart. Dit is mogelijk door vrachtverkeer op het NSTM-terrein te laten keren. We hebben het streven om al het vrachtverkeer met bestemming NSTM elektrisch te laten zijn. Van deze nieuwe oprit zal naar verwachting zo’n 5 tot 10 keer per dag gebruik worden gemaakt. Daarmee is de ingang niet bestemd voor NSTM werknemers. 

De nieuwe ingang wordt tot medio 2025 ook gebruikt voor de toevoer van bouwmaterialen voor de bouw van het nieuwe Revisie Loopwerken gebouw.