3x bijzondere dieren in de Nederlandse natuur

Bijzondere diersoorten leven echt niet alleen in het tropisch regenwoud. Ook met de trein in Nederland kun je ze proberen te spotten. Of in ieder geval het landschap bewonderen waar ze zich thuis voelen. Zo kent Nederland bosrijke plekken die onmisbaar zijn voor de biodiversiteit. In dit blog lichten we 3 bijzondere dieren in de Nederlandse natuur uit. We starten met de eikelmuis. Dit zeldzame knaagdier leeft in Zuid-Limburg. In De Geelders komt de kamsalamander voor, een amfibie met een opvallende rug. De wielewaal is een zangvogel die broedt in het Friese Ketliker Skar. Deze dieren hebben unieke leefgebieden en gewoontes. Wat hebben deze 3 dieren gemeen? Ze leven alle 3 in gebieden waar Trees for All op dit moment bomen plant. Lees meer over wat deze dieren zo bijzonder maakt en hoe Trees for All bijdraagt aan de bossen waarin zij leven.

Foto: Wesley Overman

Een slaapmuis met masker en pluimstaart

De eikelmuis is de eerste in dit lijstje met bijzondere Nederlandse dieren. Het is een nachtdier uit de slaapmuisfamilie en de meest bedreigde knaagdiersoort van Nederland. Dit kleine zoogdier heeft een kenmerkende zwarte tekening rond de ogen. Het lijkt bijna alsof hij een masker opheeft. Ook de lange, pluimvormige staart valt op. De eikelmuis leeft in struiken en bomen, vooral in kalkrijke bossen en boomgaarden. Hij springt behendig van tak naar tak en vermijdt open terrein. In de winter houdt hij een lange winterslaap, opgerold in een nest van mos dat hij in de zomer bouwt in holten van bomen of nestkasten. Zijn dieet bestaat uit dierlijk voedsel zoals miljoenpoten, insecten en soms een bosmuisje. Ook eet hij vruchten en zaden. Wist je dat de eikelmuis ook wel het fruitdiefje of tuinslaapmuis genoemd wordt?

Het Savelsbos en de Bemelerberg in Zuid-Limburg

De ernstig bedreigde eikelmuis komt alleen nog voor in het Savelsbos en op de Bemelerberg in Zuid-Limburg. Om de eikelmuis te beschermen, is er een project gestart om het leefgebied te herstellen. Trees for All plant in samenwerking met OmniVerde bomen en struiken tussen het Savelsbos en de Bemelerberg. Zo worden de leefgebieden van de eikelmuis aan elkaar verbonden. In totaal zijn er ruim 30.000 bomen en struiken geplant. Dit past mooi in het eikelmuisbeschermingsplan, waarin de provincie Limburg probeert de soort weer toe te laten nemen onder andere door leefgebied te verbeteren. Zo neemt het aantal eikelmuizen hopelijk weer toe! Dit heuvelachtige landschap is ook een prachtig wandelgebied. De kans om een eikelmuis te zien is bijna nihil, maar het idee dat ze daar ergens in de struiken leven fascinerend en het landschap is schitterend.

Wil jij het Savelsbos en de Bemelerberg zelf bezoeken? Pak vanaf station Maastricht bus 57 richting Gulpen en stap uit bij Gronsveld. Vanaf hier wandel je in twintig minuten naar het bos. Je bent in totaal ongeveer 50 minuten onderweg.

Savelsbos & Bemelerberg, Zuid-Limburg

Een amfibie met opvallende rug

De kamsalamander mag zeker niet ontbreken op dit lijstje met bijzondere dieren in Nederland. Het is de grootste inheemse watersalamander van het land en kan maximaal 20 centimeter lang worden. De naam is te danken aan de getande rugkam. Zijn lichaam heeft een oranje buik met daarop zwarte vlekken en witte stippen. Als larf hebben ze zwarte vlekken op de draadvormige staartzoom en aan de lange, dunne tenen. Kamsalamanders leven vooral in kleinschalige landschappen met een hoge diversiteit aan biotooptypen. Denk aan dicht bij elkaar gelegen waterpartijen, zoals kleine vijvers, veedrinkpoelen en bomputten. Wist je dat ze wel 27 jaar oud kunnen worden?

Het Groene Woud in Noord-Brabant

De bijzondere kamsalamander komt onder andere voor in De Geelders, dat deel uitmaakt van Nationaal Landschap Het Groene Woud in Noord-Brabant. Dit prachtige natuurgebied herbergt heiden, moerassen, vennen en zeldzame leembossen. De leembossen bieden met hun vochtige bodems onderdak aan allerlei specifieke planten en dieren.

Om het leefgebied van de kamsalamander en andere soorten uit te breiden, ondersteunt Trees for All sinds 2020 de aanplant van nieuw leembos, in samenwerking met ARK Rewilding Nederland. Dit nieuwe bos verbindt bestaande natuurgebieden, waardoor planten en dieren zich veilig kunnen verplaatsen. Zo dragen de bomen bij aan een beter klimaat en een grotere biodiversiteit.

Huur een OV-fiets op station Boxtel en fiets in een kwartier naar De Geelders.

De Geelders, Boxtel

Een geel met zwart verenkleed

We sluiten dit lijstje met bijzondere dieren in de Nederlandse natuur af met de wielewaal. Deze schuwe vogel leeft vooral hoog in de boomkronen. Zijn gele en zwarte verenkleed valt nauwelijks op tussen het bladerdak. Mannetjes zijn helder geel met zwarte vleugels, terwijl vrouwtjes en jonge vogels groener en minder opvallend zijn. Zijn zang is een melodieus, hoboachtig gefluit, afgewisseld met rauwe kreten. De wielewaal leeft in loofbossen met veel insecten en water in de buurt. In juli vertrekt hij naar Oost-Afrika om te overwinteren en keert in mei terug. Zijn favoriete lekkernijen zijn rupsen, nachtvlinders en bessen.

Heide, grasland en water in het Friese Ketliker Skar

Eén van de bossen waar de wielewaal voorkomt is het Ketliker Skar in Friesland. Dit natuurgebied is een uitstekend wandelgebied, met bossen, heide, graslanden en waterpartijen. Deze variatie biedt niet alleen een thuis voor de wielewaal, maar ook veel andere soorten zoals de zwarte specht, das en boommarters.

Samen met It Fryske Gea gaat Trees for All het Ketliker Skar uitbreiden met 10,5 hectare nieuw bos. Dit project omvat de aanplant van 15.894 bomen en struiken van 25 verschillende soorten. Zo creëren ze een gevarieerd en klimaatbestendig bos dat de biodiversiteit in Friesland versterkt en de natuur een toekomst biedt.

Huur een OV-fiets en trap in ruim een half uur naar het Friese Ketliker Skar.

Ketliker Skar, Katlijk

Help deze bijzondere dieren: plant een boom

Een bosrijke leefomgeving is ontzettend belangrijk voor deze bijzondere dieren. Meer bomen betekent meer ruimte om een nest te bouwen en te schuilen. Ook zorgen bomen voor meer voedsel, zoals nootjes, eikels, zaden en bessen. Hoe jij zelf kunt bijdragen aan meer biodiversiteit in Nederland? Plant een boom via Trees for All en steun projecten waar deze bijzondere dieren voorkomen.

Plant een boom